Fish Proteins and Textures SBIR Fase2 Duurzame Voedselproductie december 2015 - januari 2018

Minder dan de helft van alle wild gevangen en gekweekte vis is geschikt voor menselijke consumptie. Na het slachten en verwerken blijft er meer dan de helft aan vis bijproducten over. Jaarlijks wordt er in Nederland ca 260,000 ton vis aangeland (cijfers CBS 2013). Hiervan zijn 40-60% visbijproducten. Jaarlijks wordt er op deze wijze in Nederland ca 125,000-180,000 ton visbijproduct geproduceerd. Wereldwijd is er circa 93,000,000 ton vis gevangen (2016) en 77,000,000 ton vis gekweekt (2015), dat is samen 85,000,000 ton visbijproducten (bron FAO). De meeste van de visbijproducten worden verwerkt tot vismeel en bestemd voor diervoeding. Deze vis bijproducten zijn rijk aan hoogwaardige eiwitten en oliën die in principe zeer geschikt zijn voor menselijke consumptie. Viseiwitten en visoliën dragen bij aan een gezonde voeding en kunnen daarom beter bestemd worden voor menselijke consumptie. Hier gaat een enorme potentie aan hoogwaardige voedingsingrediënten verloren. Het project FiProTex heeft een drietal innovatieve processen ontwikkeld voor het produceren van hoogwaardige voedingstoepassingen van vis en garnalen eiwit op basis van vis en garnalen bijproducten. De ontwikkelde processen isoleren het hoogwaardige eiwit en maken deze geschikt voor toepassingen in onder andere surimi en als gestructureerd vis-eiwit. De gestructureerde vis-eiwitten zijn als gepaneerde producten zoals visburger of visnugget voor de consument beschikbaar.

FiProTex is erin geslaagd de in wetenschappelijke laboratoria ontwikkelde processen op te schalen naar semi-industrieel niveau zodat geïnteresseerde industrieën deze processen in hun bedrijven kunnen implementeren. De voor de industrie noodzakelijke opschaling is binnen dit project uitgevoerd.

Deze opschaling vraagt extra uitdagingen ten aanzien van het op industriële schaal rendabel winnen van eiwit met behoud van de eiwit functionaliteit en kwaliteit die noodzakelijk is voor onder andere de surimi en visverwerkende industrie. In het onderzoek is semi- industriële eiwitscheidingsapparatuur dat door Color&Brain ontwikkeld is, getest onder begeleiding van erkende onderzoeksinstituten. Het projectconsortium heeft onder leiding van Color&Brain bovengenoemde processen succesvol opgeschaald en er concrete producten mee ontwikkeld. Het bleek mogelijk om 80% van het totaal ruwe eiwit in visbijproducten te winnen en deze geschikt te maken voor humane consumptie.

  …..van bijproduct naar nugget….

De genoemde processen zijn op semi-industriële schaal getest op zalm bijproducten. Zalm is een kostbare vissoort met hoogwaardige kwaliteit en is geliefd bij de consument. Wereldwijd wordt er circa 1,000,000 ton zalm wild gevangen en 2,000,000 ton zalm gekweekt. Van deze 3,000,000 ton is meer dan 50% bijproduct dat nog steeds smakelijke en waardevolle ingrediënten bevat. Zalm bijproducten bevatten ca 13%-15% eiwit. Met het FiProTex proces is er potentieel circa 170,000 ton eiwit uit zalm bijproducten te winnen. Het FiProTex project heeft samen met de verwerkende industrie en onderzoeksinstellingen bovengenoemde processen toegepast en doorontwikkeld. Er zijn twee soorten hoogwaardige producten gemaakt. Het eerste product is eiwit voor surimi, imitatiekrab. Het tweede product is een gestructureerd viseiwit met een structuur, “bite” en smaak vergelijkbaar met vissticks of visburgers. Tevens is de economische haalbaarheid van de opgeschaalde processen op industriële schaal doorgerekend. Terugverdientijd van fabrieksinvesteringen is tussen de 2 en 3 jaar, hetgeen zeer acceptabel is in de voedingsmiddelenindustrie.

Color&Brain draagt met dit project bij aan het realiseren van een duurzamere voedselproductie door het voorkomen van verliezen in de voedselketen en door het creëren van smaakvolle gezonde voedingsproducten met hoge toegevoegde waarde voor consument en samenleving.